يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ٱلْمَلِكِ ٱلْقُدُّوسِ ٱلْعَزِيزِ ٱلْحَكِيمِ ﴿١﴾
ههرچی له ئاسمانهکان و زهویدا ههیه تهسبیحات و ستایشی خوا دهکهن.. ئهو خوایهی که پاشایه و شاهی شاهانه، پاك و بێگهردو پوخته، باڵادهست و دانهیه..
هُوَ ٱلَّذِى بَعَثَ فِى ٱلْأُمِّيِّۦنَ رَسُولًۭا مِّنْهُمْ يَتْلُواْ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتِهِۦ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحِكْمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبْلُ لَفِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ ﴿٢﴾
ههر ئهو زاتهیه لهناو خهڵکێکی نهخوێندهواردا پێغهمبهرێکی له خۆیان ڕهوانه کرد، ئایهتهکانی قورئانهکهی ئهویان بهسهردا دهخوێنێتهوه و دڵ و دهروون و ڕواڵهت و ئاشکرا و نادیاریان پوخته دهکات، فێری قورئان و دانایی و شهریعهتیان دهکات، بهڕاستی ئهوانه پێشتر لهگوامڕایی و سهرلێشێواویهکی ئاشکرادا گیریان خواردبوو.
وَءَاخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُواْ بِهِمْ ۚ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ ﴿٣﴾
لهئایندهدا خهڵکی تریش دێن (موسڵمان دهبن له گهل و میللهتان) پهیوهست دهبن بهمانهوه، بێگومان ئهو زاته باڵادهست و دانا و کار دروسته.
ذَٰلِكَ فَضْلُ ٱللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَآءُ ۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظِيمِ ﴿٤﴾
ئهوه ڕێزو بههرهیهکی خواییه دهیبهخشێت بهو کهسهی که خوا خۆی ئارهزووی بکات و شایسته بێت، خوایش خاوهنی بهخشش و بههرهی گهوره و بێسنووره.
مَثَلُ ٱلَّذِينَ حُمِّلُواْ ٱلتَّوْرَىٰةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ ٱلْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًۢا ۚ بِئْسَ مَثَلُ ٱلْقَوْمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ ۚ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ ﴿٥﴾
وێنهی ئهوانهی که تهوراتیان درا بهسهردا تا پهیڕهوی بکهن، پاشان ههڵیان نهگرت و پهیڕهویان نهکرد، وهك: گوێدرێژێك وایه که باره کتێبێکی ههڵگرتبێت، ئای که چهنده ناشیرینه وێنهو نموونهی ئهوانهی که ئایهتهکانی خوایان بهدرۆ زانیووه و بڕوایان پێی نهبوو، بێگومان خوا هیدایهت و ڕێنموویی ستهمکاران ناکات.
قُلْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ هَادُوٓاْ إِن زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَآءُ لِلَّهِ مِن دُونِ ٱلنَّاسِ فَتَمَنَّوُاْ ٱلْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ ﴿٦﴾
ئهی پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم) پێیان بڵێ: ئهی ئهوانهی لهسهر دینی جوولهکهن، ئهگهر ئێوه بڕواتان وایه، که بهڕاستی ئێوه دۆست و لایهنگری خوان، جگه له خهڵکی تر، کهواته داوای مردن بکهن و ئاواتی مهرگ بخوازن، (تا له ژیانی پڕ مهینهتی دنیا ڕزگارتان ببێت و به بهههشت و دیداری پهروهردگار شاد ببن)!
وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُۥٓ أَبَدًۢا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ۚ وَٱللَّهُ عَلِيمٌۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ ﴿٧﴾
کهچی ئهوانه ههرگیزاو ههرگیز ئاواتی وا ناخوازن و مردن داوا ناکهن، چونکه خۆیان دهزانن چیان دهست پێشکهری کردووه، خوایش زانایه به کارو کردهوهی ستهمکاران.
قُلْ إِنَّ ٱلْمَوْتَ ٱلَّذِى تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُۥ مُلَٰقِيكُمْ ۖ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَىٰ عَٰلِمِ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿٨﴾
پێیان بڵێ ئهی پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم): بهڕاستی ئهو مردنهی که ڕادهکهن له دهستی ههر یهخهتان پێ دهگرێت، لهوهودوایش دهگهرێنرێنهوه بۆ لای کهسێك که زانایه بهنهێنی و ئاشکرا، ئهوسا ئاگادارتان دهکات بهوهی که دهتانکرد.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا نُودِىَ لِلصَّلَوٰةِ مِن يَوْمِ ٱلْجُمُعَةِ فَٱسْعَوْاْ إِلَىٰ ذِكْرِ ٱللَّهِ وَذَرُواْ ٱلْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌۭ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿٩﴾
ئهی ئهوانهی باوڕتان هێناوه کاتێ که بانگ درا بۆ نوێژ له ڕۆژی ههینیدا، ئێوه به پهله بچن بهدهم یادی خواوه و واز له کڕین و فرۆشتن بهێنن، چونکه ئهو کارهتان چاکتره بۆتان ئهگهر بزانن و تێبگهن.
فَإِذَا قُضِيَتِ ٱلصَّلَوٰةُ فَٱنتَشِرُواْ فِى ٱلْأَرْضِ وَٱبْتَغُواْ مِن فَضْلِ ٱللَّهِ وَٱذْكُرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرًۭا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿١٠﴾
جا کاتێك نوێژ تهواو بوو، ئهوه بڵاو ببنهوه بهزهویدا و بهتهمای بهخششی خوا ههوڵ و کۆشش بدن، یادی خوا زۆر بکهن له ههموو چالاکیهکانی ژیاندا با ناوی ئهو زاته لهسهر زارو لهناو دڵتاندا بێت، بۆ ئهوهی سهرفرازیی ههمیشهیی بهدهست بهێنن.
وَإِذَا رَأَوْاْ تِجَٰرَةً أَوْ لَهْوًا ٱنفَضُّوٓاْ إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَآئِمًۭا ۚ قُلْ مَا عِندَ ٱللَّهِ خَيْرٌۭ مِّنَ ٱللَّهْوِ وَمِنَ ٱلتِّجَٰرَةِ ۚ وَٱللَّهُ خَيْرُ ٱلرَّٰزِقِينَ ﴿١١﴾
(پاشان خوا گلهیی لهزۆربهی ئیمانداران دهکات، ئهوانهی که قافڵهی بازرگانیان بینی دهوری پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم) یان چۆڵ کرد:) کاتێك بازرگانیهك، یان یاری و گهمهیهك ببینن، ئهوه دهجن بهدهمیوه تۆیش بهجێ دێڵن لهکاتێکدا تۆ وهستاوی بهپێوه وتار دهخوێنیتهوه، پێیان بڵێ: ئهو پاداشت و بهشهی کهلای خوایه بۆ ئیمانداران، چاکتره لهو یاری و گهمه و بازرگانیه، خوایش چاکترین ڕۆزی بهخشه به سهرجهم خهڵکی.