يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ عَدُوِّى وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَآءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِم بِٱلْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُواْ بِمَا جَآءَكُم مِّنَ ٱلْحَقِّ يُخْرِجُونَ ٱلرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ ۙ أَن تُؤْمِنُواْ بِٱللَّهِ رَبِّكُمْ إِن كُنتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَٰدًۭا فِى سَبِيلِى وَٱبْتِغَآءَ مَرْضَاتِى ۚ تُسِرُّونَ إِلَيْهِم بِٱلْمَوَدَّةِ وَأَنَا۠ أَعْلَمُ بِمَآ أَخْفَيْتُمْ وَمَآ أَعْلَنتُمْ ۚ وَمَن يَفْعَلْهُ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ ﴿١﴾
ئهی ئهو کهسانهی باوهڕتان هێناوه دوژمنانی من و دوژمنانی خۆتان مهکهنه دۆستی گیانی بهگیانی، لهکاتێکدا خۆشهویستی و سۆزی خۆتانیان بۆ دهردهبرن، بهڕاستی ئهوان بێ باوهڕیش بوون بهوهی له لایهن خواوه بۆتان هاتووه، ئهوانه پێغهمبهرو ئێوهش دهردهکهن له مهککه، لهبهر ئهوهی که باوهڕ دههێنن بهخوای پهروهردگارتان، (ئهمهم بهگوێ بکهن) ئهگهر ئێوه دهرچوون بۆ تێکۆشان له پێناوی من و بهدهستهێنانی ڕهزامهندی مندا، بهنهێنی خۆشهویستی خۆتانیان پێدهگهیهنن، لهکاتێکدا من ئاگادارم بهوهی شاردوتانهتهو و بهوهش که ئاشکراتان کردووه، جا ههر کهس له ئێوه کاری وابکات ئهوه بهڕاستی ڕێبازی ڕاستی ون کردووه.
إِن يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُواْ لَكُمْ أَعْدَآءًۭ وَيَبْسُطُوٓاْ إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُم بِٱلسُّوٓءِ وَوَدُّواْ لَوْ تَكْفُرُونَ ﴿٢﴾
ههر کاتێك خوانهناسان دهسهڵاتیان ههبێت و ئێوهیان دهست بکهوێت، ئهوه دهبنه دوژمنتان و دهست و زمانیان بهخراپه درێژ دهکهن بۆتان (بهههرچی بۆیان بکرێت) ئهوانه پێیان خۆش بووه و ئاواتیان خواستووه که ئێوه له ئایینهکهتان ههڵگهڕێنهوه.
لَن تَنفَعَكُمْ أَرْحَامُكُمْ وَلَآ أَوْلَٰدُكُمْ ۚ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ يَفْصِلُ بَيْنَكُمْ ۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌۭ ﴿٣﴾
خزمان و ڕۆڵهکانتان ههرگیز فریاتان ناکهون، چونکه له ڕۆژی قیامهتدا له یهکتان جیادهکاتهوه، بهڕاستی خوا بینایه بهو کارو کردهوهی که دهیکهن.
قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌۭ فِىٓ إِبْرَٰهِيمَ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥٓ إِذْ قَالُواْ لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَءَٰٓؤُاْ مِنكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ ٱلْعَدَٰوَةُ وَٱلْبَغْضَآءُ أَبَدًا حَتَّىٰ تُؤْمِنُواْ بِٱللَّهِ وَحْدَهُۥٓ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَٰهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَآ أَمْلِكُ لَكَ مِنَ ٱللَّهِ مِن شَىْءٍۢ ۖ رَّبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ ٱلْمَصِيرُ ﴿٤﴾
ئهی ئیمانداران، بهڕاستی له ئیبراهیم و ئهوانهی که لهگهڵیدا بوون نموونهیهکی چاکتان خراوهته بهرچاو، کاتێك که به قهومهکهی خۆیانیان وت: دوای ساڵهها بانگهواز، ئێمه بهرین له ئێوه و لهو شتانهش که لهجیاتی خوا دهیپهرستن، ئێمه باوهڕمان بهو دین و ئاینهی ئێوه نیه، ئیتر دوژمنایهتی و ڕقهبهرایهتی لهنێوانماندا بهرپا بووه تا ئهو کاتهی که باوهڕ به خوای تاك و تهنها دههێنن، جگه لهو بهڵێنهی ئیبراهیم دای به باوکی و وتی: بێگومان داوای لێخۆشبوونت بۆ دهکهم، دهسهڵاتی خوایشم نیه ئهگهر کارهساتێكت بهسهر بهێنێت، ئینجا وتی: پهروهردگارا، ههر پشتمان به تۆ بهستووه و ههر بۆ لای تۆش گهڕاوینهتهوه، سهرهنجامیش ههر بۆ لای تۆیه.
رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةًۭ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ وَٱغْفِرْ لَنَا رَبَّنَآ ۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ ﴿٥﴾
پهروهردگارا مهمانکه بهمایهی گومڕایی بۆ ئهوانی بێ باوهڕ بوون، لێشما خۆش ببه پهروهردگارمان، بهڕاستی ههر تۆ خوایهکی باڵادهست و دانایت.
لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌۭ لِّمَن كَانَ يَرْجُواْ ٱللَّهَ وَٱلْيَوْمَ ٱلْءَاخِرَ ۚ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْغَنِىُّ ٱلْحَمِيدُ ﴿٦﴾
سوێند به خوا بهڕاستی له سهرگوزهشته و ژیانی ئیبراهیم و ئهواندا نموونه و پێشهنگێگی چاک ههیه بۆ ئهوهی چاویان لێ بکهن، بۆ ئهو کهسهی که ئاوات و ئومێدی ڕهزامهندی خوایهو له ڕۆژی دوایی دهترسێت و حسابی بۆ دهکات، جا ئهوهش که پشت ههڵدهکات و شوێن ڕێبازی ئهوان ناکهوێت ئهوه بابزانێت خۆی زهرهر دهکات چونکه خوا ههر خۆی بێنیازه و شایستهی ههموو جۆره سوپاسێکه.
۞ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ ٱلَّذِينَ عَادَيْتُم مِّنْهُم مَّوَدَّةًۭ ۚ وَٱللَّهُ قَدِيرٌۭ ۚ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ ﴿٧﴾
نزیکه خوا خۆشهویستی و سۆز بهرپا بکات له نێوان ئێوه و ئهوانهدا که دوژمنایهتیتان لهگهڵ کردن لهوان و ههندێکیان باوهڕ بهێنن، ههمیشه خوا به دهسهڵاته، ههر ئهو خوایهش لێخۆشبوو میهرهبانه چاوپۆشی له ڕابوردوو دهکات.
لَّا يَنْهَىٰكُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِينَ لَمْ يُقَٰتِلُوكُمْ فِى ٱلدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَٰرِكُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوٓاْ إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلْمُقْسِطِينَ ﴿٨﴾
دڵنیاش بن که خوا قهدهغهی ئهوهتان لێ ناکات که چاك ڕهفتاری و دادپهروهری بکهن لهگهڵ ئهو کهسانهدا جهنگیان دژ نهکردون و دژایهتی ئاینیان نهکردون و له شوێنهوارتان دهریان نهکردون، چونکه بهڕاستی خوا دادپهروهرانی خۆش دهوێت.
إِنَّمَا يَنْهَىٰكُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِينَ قَٰتَلُوكُمْ فِى ٱلدِّينِ وَأَخْرَجُوكُم مِّن دِيَٰرِكُمْ وَظَٰهَرُواْ عَلَىٰٓ إِخْرَاجِكُمْ أَن تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَن يَتَوَلَّهُمْ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ ﴿٩﴾
بهڕاستی خوا تهنها قهدهغهی ئهوهتان لێ دهکات که پشتیوانیی بکهن لهوانهی که جهنگیان بهرپا کرد دژی ئاین و دهریان کردن له شوێنهواری خۆتان و پشتیوانی ئهوانیان کرد ڕۆڵیان ههبوو له دهرکردنتاندا، ئهوهش پشتیوانیان لێ بکات و خۆشی بوێن، جا ئائهوانه ههر ستهمکارن.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا جَآءَكُمُ ٱلْمُؤْمِنَٰتُ مُهَٰجِرَٰتٍۢ فَٱمْتَحِنُوهُنَّ ۖ ٱللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَٰنِهِنَّ ۖ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَٰتٍۢ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى ٱلْكُفَّارِ ۖ لَا هُنَّ حِلٌّۭ لَّهُمْ وَلَا هُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ ۖ وَءَاتُوهُم مَّآ أَنفَقُواْ ۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ أَن تَنكِحُوهُنَّ إِذَآ ءَاتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ ۚ وَلَا تُمْسِكُواْ بِعِصَمِ ٱلْكَوَافِرِ وَسْـَٔلُواْ مَآ أَنفَقْتُمْ وَلْيَسْـَٔلُواْ مَآ أَنفَقُواْ ۚ ذَٰلِكُمْ حُكْمُ ٱللَّهِ ۖ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ ۚ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ ﴿١٠﴾
ئهی ئهوانهی باوهڕتان هێناوه کاتێک ئافرهته ئیماندارهکان کۆچ دهکهن و دێن بۆ لاتان تاقیان بکهنهوهو بهوردیی پرسیاریان لێ بکهن سهبارهت بهکۆچ و هۆی هاتنهکهیان، خوا ئاگاداره به ئیمانهکهیان، جا ئهگهر زانیتان باوهڕدارن، ئهوه مهیانگێڕنهوه بۆ لای مێرده بێ باوهڕهکانیان، نه ئهم ئافرهته حهڵاڵی ئهو بێ باوهڕانهن، نهئهو بێ باوهڕانهش حهڵاڵن بۆ ئهم ئافرهته ئیماندارانه، ئهو مارهییهی مێرده کافرهکانیان خهرجیان کردووه بۆیان بگێڕنهوه، ئیتر هیچ ڕهخنهیهکیش لهسهرتان نیه ئهو ئافرته ماره بکهن کاتێك مارهییان بدهنێ، ئافرهتانی کافرمههێڵنهوه لای خۆتان، واته مارهیان مهکهن، ئێوهش ئهی ئیمانداران ئهگهر مهسرهفێکتان کردووه له ئافرهتێکی کافردا داوای بکهنهوه، ئهوانیش ئهگهر مهسرهفێکیان کردووه له ئافرهتێکی ئیمانداردا با داوای بکهنهوه، ئائهوه حوکم و فهرمانی خوایه، که خۆی فهرمانڕهوایی دهکات له نێوانتاندا، خوای گهورهش ههمیشه زانا و دانایه.
وَإِن فَاتَكُمْ شَىْءٌۭ مِّنْ أَزْوَٰجِكُمْ إِلَى ٱلْكُفَّارِ فَعَاقَبْتُمْ فَـَٔاتُواْ ٱلَّذِينَ ذَهَبَتْ أَزْوَٰجُهُم مِّثْلَ مَآ أَنفَقُواْ ۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِىٓ أَنتُم بِهِۦ مُؤْمِنُونَ ﴿١١﴾
خۆ ئهگهر یهکێك یان ههندێك له هاوسهرانتان گهڕانهوه بۆ ناو کافران، لهوهودوا جهنگ له نێوان ئێوه و کافراندا بهرپابوو و سهرکهوتن بهسهریاندا، ئێوه له دهستکهوتی ئهو جهنگه زهرهری ئهو ئیماندارانه ببژێرن که خێزانهکانیان ڕۆشتوون، لهو خوایه بترسن که ئێوه ههمیشه بڕوادارن پێی.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ إِذَا جَآءَكَ ٱلْمُؤْمِنَٰتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَىٰٓ أَن لَّا يُشْرِكْنَ بِٱللَّهِ شَيْـًۭٔا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَٰدَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَٰنٍۢ يَفْتَرِينَهُۥ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِى مَعْرُوفٍۢ ۙ فَبَايِعْهُنَّ وَٱسْتَغْفِرْ لَهُنَّ ٱللَّهَ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ ﴿١٢﴾
ئهی پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم) کاتێک ئافرهتانی ئیماندار هاتن بۆ لات و پهیمانیان پێدایت که: هیچ جۆره هاوهڵێك بۆ خوا بڕیار نهدهن، دزی نهکهن، زینا نهکهن، ڕۆڵهکانی خۆیان نهکوژن، هیچ جۆره بوختانێک نهکهن لهنێوان دهست و پێی خۆیاندا (واته دووره پهرێزبن له ههموو جۆره خیانهتێک) و فهرمانبهردارت بن له ههموو چاکهیهکداو یاخی نهبن لێت، جا ئهوه تۆ پهیمانیان لهگهڵ ببهستن و له خوا داوای لێخۆشبوونیان بۆ بکه، چونکه بهڕاستی خوا لێخۆشبوو میهرهبانه.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَوَلَّوْاْ قَوْمًا غَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُواْ مِنَ ٱلْءَاخِرَةِ كَمَا يَئِسَ ٱلْكُفَّارُ مِنْ أَصْحَٰبِ ٱلْقُبُورِ ﴿١٣﴾
ئهی ئهوانهی باوهڕتان هێناوه پشت مهبهستن بهکهسانێك خوا خهشمی لێگرتوون و دۆستایهتیان مهکهن، بێگومان ئهوانه نائومێد و بێ هیوا بوون له پاداشتی قیامهت، ههروهکو کافران، نائومێد بوون له گهڕانهی نیشتهجێکانی گۆڕستان.